Για τις φωτογραφίες παιδιών στο διαδίκτυο γράφει η Παπαδοπούλου Χριστίνα, εκπαιδευτικός, MSc Νέες Τεχνολογίες στην Εκπαίδευση.
Πολλοί γονείς δημοσιεύουν stories, φωτογραφίες και βίντεο των παιδιών τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επειδή είναι περήφανοι για αυτά και θέλουν με αυτόν τον τρόπο να παραμείνουν συνδεδεμένοι με συγγενείς και φίλους. Υπάρχει επίσης και μια μερίδα γονέων που δημοσιεύουν φωτογραφίες και βίντεο με τα παιδιά τους για προωθητικές ενέργειες ή γιατί επιθυμούν με αυτόν τον τρόπο να καλλιεργήσουν μια σχέση οικειότητας με το κοινό που τους ακολουθεί.
Η ανάγκη του γονέα
Δεν υπάρχει πιο ακαταμάχητη φωτογραφία από ένα μωρό που υψώνει θριαμβευτικά τα χεράκια του μπροστά από την τούρτα γενεθλίων του ή ένα μικρό βιντεάκι με τα πρώτα ασταθή βηματάκια του. Με ένα απλό κλικ λοιπόν μπορούμε να καταγράψουμε αυτές τις στιγμές με τα παιδιά μας χωρίς δεύτερη σκέψη. Στην συνέχεια όμως, χωρίς δεύτερη σκέψη θα αφιερώσουμε το επόμενο λεπτό για να μοιραστούμε αυτές τις στιγμές στα social media, σκεπτόμενοι ίσως πόσα like θα μαζέψουμε.
Η ανάγκη για κοινοποίηση όμορφων στιγμών είναι απολύτως φυσιολογική και προϋπήρχε του Διαδικτύου, όταν απλά δείχναμε στους φίλους μας τα άλμπουμ από τις οικογενειακές μας διακοπές ή τα πάρτι γενεθλίων των παιδιών μας. Η κοινοποίηση στιγμών με τα παιδιά μας κρύβει ακόμη μια βαθιά εσωτερική μας ανάγκη ως γονείς να αποδείξουμε στους άλλους ότι ο κοινωνικός μας ρόλος είναι αποδεκτός επιβεβαιώνοντας την ταυτότητα του «καλού γονέα».
Οι “φίλοι” του διαδικτύου
Ωστόσο, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πρώτον ότι σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια ή λέξη φίλος δεν μεταφράζεται πλέον σε 5 με 10 κοντινούς ανθρώπους αλλά σε 500-1000-5000 «φίλους» ή followers που δεν τους ξέρουμε καν. Δεύτερον, όσο ανάγκη και να έχουμε την επιβεβαίωση από τους άλλους, είναι λάθος να την αναζητούμε εκθέτοντας τα παιδιά μας στα social media.
Τα δεδομένα των ερευνών
Σε έρευνα του C.S. Mott Children’s Hospital National Poll on Children’s Health που δημοσιεύθηκε το 2014 διαπιστώθηκε ότι το 27% των γονέων έχει δημοσιεύσει ακατάλληλες φωτογραφίες των παιδιών του στα social media ενώ το 57% των γονέων έχει δώσει ντροπιαστικές ή μη αποδεκτές προσωπικές πληροφορίες για τα παιδιά του. Σοκαριστικό είναι επίσης και το γεγονός ότι το 50% του υλικού που έχουν συλλέξει οι αρχές που ασχολούνται με το ηλεκτρονικό έγκλημα και διακινείτε στο διαδίκτυο μεταξύ των παιδόφιλων, προσέρχεται από φωτογραφίες που έχουν αναρτήσει οι ίδιοι οι γονείς στα social media πιστεύοντας ότι είναι μια απλή και αθώα φωτογραφία.
Ας ενημερωθούμε
Κανείς δεν αμφισβητεί ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν μπει τόσο πολύ στην ζωή μας που είναι δύσκολο να τα απορρίψουμε, κάτι που προφανώς και δεν χρειάζεται να κάνουμε. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να δαιμονοποιήσουμε τα social media άλλα σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε σαν το ιερό τοτέμ του Διαδικτύου. Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε ως γονείς είναι να ενημερωθούμε για τους κινδύνους που υπάρχουν από την υπερέκθεση των παιδιών μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στην συνέχεια να σκεφτούμε πώς θα προστατέψουμε την ιδιωτικότητά τους.
Είμαστε η πρώτη γενιά γονέων που μεγαλώνουν τα παιδιά τους μέσα στον καταιγισμό των social media έχοντας στην ουσία ελλιπή ενημέρωση για τους κινδύνους του Διαδικτύου αλλά και για τους τρόπους με τους οποίους θα προστατέψουμε τόσο εμάς όσο και τα παιδιά μας.
Οι κίνδυνοι
Για να προστατευθούμε όμως θα πρέπει πρώτα απ’ όλα να γνωρίζουμε από τι κινδυνεύουν τα παιδιά μας και στην συνέχεια να σκεφτούμε τα παρακάτω πριν ανεβάσουμε το οτιδήποτε σχετικά με αυτά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
1. Digital Kidnapping
Η ψηφιακή απαγωγή ή αλλιώς Digital Kidnapping είναι ένας τύπος κλοπής της ταυτότητας ενός ανήλικου. Συμβαίνει όταν ένας ενήλικας «κλέψει» την φωτογραφία ενός παιδιού από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την παρουσιάσει ως δική του. Οι σκοποί για τους οποίους κάποιος μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο είναι από επικίνδυνοι μέχρι εγκληματικοί. Ένας λόγος λοιπόν είναι για να αναρτήσουν την φωτογραφία στον προσωπικό τους λογαριασμό αποκομίζοντας like και κάθε είδους σχόλια. Ένας ακόμα πιο επικίνδυνος λόγος για τον οποίο γίνεται το digital kidnapping είναι για να διακινήσουν κάποιοι το υλικό σε site και λογαριασμούς με πορνογραφικό περιεχόμενο.
2. CyberBullying
Το Cyberbullying είναι ο λεγόμενος Κυβερνοεκφοβισμός όπου κάποιος χρήστης μπορεί με αφορμή μια φωτογραφία ενός παιδιού στα social media, να βρει την ευκαιρία να το χλευάσει, να το κοροϊδέψει ακόμα και να το απειλήσει. Για εσάς μπορεί να φαίνεται χαριτωμένο να αναρτήσετε μια φωτογραφία του παιδιού σας από την βάπτισή του αλλά για κάποια άλλα παιδιά και όχι μόνο μπορεί να είναι μια αφορμή για να τον κοροϊδέψουν κοινοποιώντας την σε άλλους χρήστες.
3. Fake Προφίλ
Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν δημιουργηθεί fake λογαριασμοί παιδιών στα social media από φωτογραφίες που έχουν «κλέψει» από λογαριασμούς παιδιών ή των γονέων τους. Το αποτέλεσμα είναι ότι αυτά τα ψεύτικα προφίλ μπορούν να γίνουν μεγάλος πονοκέφαλος, καθώς κάνουν ανάρμοστες αναρτήσεις και σχόλια χρησιμοποιώντας το όνομα και την φωτογραφία του παιδιού σας. Επιπλέον, να γνωρίζετε ότι η διαδικασία για να κλείσουν αυτοί οι fake λογαριασμοί είναι αρκετά δύσκολη, χρονοβόρα και σε πολλές περιπτώσεις ψυχοφθόρα για όλη την οικογένεια.
4. Διαδικτυακό αποτύπωμα
Εκατομμύρια παιδιά στον κόσμο έχουν εκτεθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πριν ακόμα γεννηθούν μέσα από τις φωτογραφίες των υπερήχων που ανέβασαν οι μητέρες τους. Τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο έντονα καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και οι φωτογραφίες από τα παιδικά πάρτι και τα γενέθλια κατακλύζουν τον κόσμο των social media. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι προθέσεις σας είναι αγνές απλά θα ήθελα να αναλογιστείτε το πόσες πολλές πληροφορίες δίνετε για τα παιδιά σας σε followers και φίλους που δεν έχετε δει ποτέ… Επίσης, μην ξεχνάτε ότι ό,τι ανεβαίνει στο Διαδίκτυο μένει για ΠΑΝΤΑ στο Διαδίκτυο ακόμα και αν εσείς πατήσετε delete. Ας αναλογιστούμε λοιπόν το πόσο εύκολα μπορεί κάποιος να «φακελώσει» τα παιδιά μας αλλά και τους ουσιαστικούς λόγους για τους οποίους τα προσφέρουμε ως θέαμα σε διαδικτυακούς «φίλους» που δεν έχουμε την παραμικρή ιδέα για το ποιοι πραγματικά είναι πίσω από την φωτογραφία του προφίλ τους.
5. Δικαίωμα στην ιδιωτικότητα
Εκτός από τα πρακτικά ζητήματα που ανακύπτουν από την δημοσίευση φωτογραφιών με παιδιά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υπάρχει και ένα μείζον ηθικό ζήτημα που δεν είναι άλλο από το πώς ως γονείς προστατεύουμε την ιδιωτικότητα των παιδιών μας. Μια κοινότυπη απάντηση που δίνουν οι υπερασπιστές της κοινοποίησης παιδικών φωτογραφιών είναι ότι τα παιδιά είναι δικά τους και έχουν το δικαίωμα να κάνουν ό,τι θέλουν. Κανένας δεν θα διαφωνήσει στο γεγονός ότι κάθε γονιός είναι υπεύθυνος για τις αποφάσεις που παίρνει για τα παιδιά του. Ωστόσο, τίθενται ορισμένα ερωτήματα: Πόσο σωστή είναι η απόφαση ενός γονέα να εκθέσει το παιδί του, με οποιονδήποτε τρόπο, στα social media; Είναι σωστή η απόφασή μας να δείξουμε το προσωπάκι του παιδιού μας σε εκατοντάδες ή και χιλιάδες followers τους οποίους δεν γνωρίζουμε; Ως γονείς οφείλουμε να προστατέψουμε και να διαφυλάξουμε την ιδιωτικότητα των παιδιών μας αλλά εμείς αυτοί που καταπατάμε πρώτοι αυτό το δικαίωμα;
6. Παράδειγμα προς μίμηση
Είναι γνωστό σε όλους μας πλέον ότι τα παιδιά μαθαίνουν περισσότερα από τις πράξεις μας και όχι από τα λόγια μας. Έχετε λοιπόν αναρωτηθεί ποτέ πώς θα αντιδράσει το παιδί σας όταν μεγαλώσει και δει όλο αυτό το υλικό από φωτογραφίες του και αναρτήσεις που έχετε ανεβάσει κατά καιρούς στα social media; Έχετε σκεφτεί πώς νιώθει το παιδί κάθε φορά που το φωτογραφίζετε και δημοσιεύετε την φωτογραφία του; Τι παράδειγμα δίνουμε στα παιδιά μέσα από αυτές μας τις ενέργειες και πώς θα συμπεριφερθούν τα ίδια μεγαλώνοντας; Το πιθανότερο σενάριο είναι να θεωρήσουν τα παιδιά ότι το να εκτίθεσαι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι κάτι απόλυτα φυσιολογικό, κάτι όμως που θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες τόσο για την ασφάλειά τους στο Διαδίκτυο όσο και για την ψυχική και πνευματική τους ισορροπία.
Τελικά τι είναι πιο σημαντικό;
Σε μια εποχή που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν γίνει «τάση» κατακλύζοντας την καθημερινότητά μας, αντιλαμβάνομαι ότι είναι δύσκολο να μην μπείτε στον πειρασμό να ανεβάστε μια φωτογραφία με τα παιδιά σας. Δεν χρειάζεται να νιώθετε ενοχές γι’ αυτό, θα πρέπει όμως πάντα να έχετε στο μυαλό σας ότι τα παιδιά μας όσο μικρά και αν είναι έχουν το δικαίωμα να κρατήσουν την ανωνυμία τους σε αυτόν τον αχανή κόσμο των social media. Προσπαθήστε λοιπόν, πριν ανεβάσετε την οποιαδήποτε φωτογραφία τους να σκεφτείτε τι είναι αυτό που έχει για εσάς προτεραιότητα. Η ικανοποίηση της επιθυμίας σας για την κοινοποίηση μιας φωτογραφίας ή η ασφάλεια και η ανωνυμία του παιδιού σας;
Ακολουθήστε την εκπαιδευτικό Παπαδοπούλου Χριστίνα για να διαβάζετε όλες τις χρήσιμες αναρτήσεις της σχετικά με τους κινδύνους του διαδικτύου στο @christina.papadopl στο Instagram.
Διαβάστε περισσότερα άρθρα εδώ.
Αυτό το περιεχόμενο χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές .
Το περιεχόμενο αυτού του blog αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της εταιρίας LITTLE HANDS BLW. Συνεπώς, ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ κάθε αναδημοσίευση, αντιγραφή ή τροποποίηση του χωρίς την έγγραφη συγκατάθεση της εταιρίας. Εάν ενδιαφέρεστε για το περιεχόμενο του blog, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας για να συζητήσουμε πως θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε.
