Για τη δραστηριότητα στο σπίτι γράφει η Μαριάννα Μαυράκη, παιδαγωγός προσχολικής εκπαίδευσης με πιστοποίηση στη Παιδοψυχολογία και δημιουργός του kids-lab.gr*
Τι εννοούμε όταν λέμε δραστηριότητα;
Με τον όρο δραστηριότητα εννοούμε κάθε οργανωμένη ενασχόληση του παιδιού που στοχεύει στην ανάπτυξη κάποιων δεξιοτήτων και ικανοτήτων του. Για παράδειγμα, γλωσσική ανάπτυξη, ανάπτυξη λεπτής και αδρής κινητικότητας, κοινωνικοποίηση, εκμάθηση αριθμών, σχημάτων και χρωμάτων, συναισθηματική ανάπτυξη, ανάπτυξη μαθηματικής σκέψης, περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση κλπ. Οι στιγμές κατά τις οποίες το παιδί απασχολείται χωρίς να βρίσκεται σε κάποιο συγκεκριμένο πλαίσιο, ονομάζονται ελεύθερο παιχνίδι και όπως έχει διαπιστωθεί το παιδί αναπτύσσει δεξιότητες και ικανότητες και μέσω αυτού.
Από ποια ηλικία το παιδί μπορεί να συμμετέχει σε δραστηριότητες;
Από την γέννηση του, θα λέγαμε και δεν θα ήταν ψέματα. Όταν το βρέφος, ακούει την μαμά του να του αφηγείται μια ιστορία, τότε εκτός από την σύνδεση μαζί της, μαθαίνει να είναι ακροατής, αναπτύσσει κώδικες επικοινωνίας και έρχεται σε επαφή με τη γλώσσα και το λεξιλόγιο.
Όσο μεγαλώνει και αναπτύσσεται ένα παιδί, τόσο πιο στοχευμένες γίνονται οι δραστηριότητες. Περνάει από το στάδιο του αποδέκτη σε εκείνο του δράστη, αφού πλέον συμμετέχει το ίδιο πιο ενεργά και βιωματικά.
Δραστηριότητα για ένα μωρό 8 μηνών μπορεί να είναι η διαδικασία κατά την οποία βάζει και βγάζει αντικείμενα από ένα κουτί. Για ένα παιδί ενός έτους, δραστηριότητα είναι να σχηματίσει ένα πύργο με λίγα τουβλάκια ενώ για το παιδί των 4 ετών να χρησιμοποιεί το ψαλίδι για την κατασκευή μιας χειροτεχνίας. Η δημιουργία, τέλος ενός παζλ με 1000 κομμάτια μπορεί να θεωρηθεί δραστηριότητα για έναν ενήλικα.
Οι δραστηριότητες, επομένως, ποικίλλουν, μπορούν να δημιουργηθούν από τα πιο απλά υλικά και δεν έχουν ηλικιακό όριο.
Χρειάζεται οργάνωση μια δραστηριότητα;
Φυσικά, διαφορετικά θα κάναμε λόγο για ελεύθερο παιχνίδι. Οι δραστηριότητες είναι δομημένες, έχουν αρχή, μέση και τέλος και στοχεύουν σε μια συγκεκριμένη δεξιότητα του παιδιού. Παράλληλα, προσφέρουν ελευθερία ώστε το παιδί να επιλέξει εκείνο τον χρόνο και τον τρόπο με τον οποίο θα ασχοληθεί. Για να γίνει πιο κατανοητό, σκεφτείτε ένα παιδί που έχει μπροστά του χρώματα, πινέλα και χαρτί. Τα υλικά είναι συγκεκριμένα, η δραστηριότητα ξεκινά με την επεξεργασία των υλικών και ολοκληρώνεται με την τελειοποίηση του έργου του παιδιού. Ο χρόνος, όμως που το παιδί θα ασχοληθεί με αυτά τα υλικά εξαρτάται από το ίδιο. Όπως, επίσης και το θέμα ή τα χρώματα που θα επιλέξει για να ζωγραφίσει.
Πως στήνουμε την δραστηριότητα στο σπίτι και τα υλικά της;
Ο καλύτερος τρόπος να παρουσιάσεις μια δραστηριότητα σε ένα παιδί, σύμφωνα με την μέθοδο Μοντεσσόρι, είναι να συγκεντρώσεις όλα τα υλικά που θα χρειαστείτε, να τα τοποθετήσεις σε ένα συγκεκριμένο σημείο (πχ δίσκος, σουπλά, πανέρι) και να τα αφήσεις σε ένα εμφανές σημείο στο ύψος του παιδιού. Για παράδειγμα, ενώ το παιδί κοιμάται, είναι στο σχολείο ή απασχολείται με κάτι άλλο μπορείς να επιλέξεις τα υλικά σου, να τα βάλεις σε ένα δίσκο και να τα τοποθετήσεις στο τραπεζάκι του. Έπειτα να το παροτρύνεις να πλησιάσει και να τα επεξεργαστεί. Μπορείς να συμμετέχεις κι εσύ μαζί του φτιάχνοντας κάτι δικό σου (αν πρόκειται για χειροτεχνίες) ή να το παρατηρείς και να εξηγείς όπου χρειάζεται.
Τι χρειάζομαι για να δημιουργήσω μια δραστηριότητα στο σπίτι;
- Παιχνίδια του παιδιού (παζλ, αυτοκινητάκια, τουβλάκια, μουσικά παιχνίδια, κουζινικά κλπ)
- Υλικά που ήδη υπάρχουν στο σπίτι (κέρματα, βίδες, ρύζι, φακές, βαμβάκι, αλάτι, ρολά από χαρτί υγείας κλπ)
- Είδη χειροτεχνίας (ψαλίδια, κόλλες, χρώματα, πινέλα, μαρκαδόρους, χαρτόνια κλπ)
- Φυσικά υλικά (πέτρες, φύλλα, κοχύλια, λουλούδια, βότανα κλπ)
- Ανακυκλώσιμα υλικά (καπάκια, μπουκάλια, συσκευασίες τροφίμων, κουτιά κλπ)
- Ό,τι άλλο μπορείς να φανταστείς + ΦΑΝΤΑΣΙΑ
10 tips για να θυμάσαι:
- Αποσυναρμολογήσε τη δραστηριότητα. Μια δραστηριότητα που χρειάζεται επίλυση είναι πιο ελκυστική για το παιδί από μια που παρουσιάζεται ολοκληρωμένη.
- Δείξε πρώτα εσύ στο παιδί πως μπορεί να ασχοληθεί με την δραστηριότητα κάνοντας μια μικρή παρουσίαση.
- Κατά την επεξήγηση της δραστηριότητας, οι κινήσεις μας είναι αργές και παραμένουμε σιωπηλοί, ώστε το παιδί να εστιάσει στις κινήσεις μας. Ένα μικρό παιδί δυσκολεύεται να κάνει και τα δυο ταυτόχρονα.
- Αφήσε το παιδί να ασχοληθεί όση ώρα θέλει με την δραστηριότητα. Δεν το πιέζουμε να τελειώσει. Αν την ολοκληρώσει, ρωτάμε αν θα ήθελε να το ξανακάνει.
- Η δραστηριότητα επιστρέφει στη θέση της μόλις τελειώσει και ο χώρος καθαρίζεται.
- Επιτρέψτε στο παιδί να ασχοληθεί με διαφορετικούς τρόπους με τα υλικά που έχει μπροστά του. Επέμβετε όταν τα υλικά χρησιμοποιούνται ακατάλληλα και πιθανολογείται κίνδυνος. (Πχ αφήστε το παιδί να χρησιμοποιήσει ένα ποτήρι για να γεμίζει με αυτό χώμα τα λουλούδια του, αντί ενός φτυαριού. Αλλά επέμβετε όταν θέλει να το πετάξει σε μια γυάλινη επιφάνεια).
- Προσέξτε τα μικρά κομμάτια και τα αιχμηρά αντικείμενα.
- Προσαρμόστε την δραστηριότητα στο επίπεδο του παιδιού. Αργότερα, μπορείτε να ανεβείτε επίπεδο δυσκολίας (Παζλ με 5 κομμάτια για αρχή και αργότερα με 7, 10, 15 κοκ)
- Να θυμάστε! Τα παιδιά τελειοποιούν μια δραστηριότητα μέσα από την επανάληψη. Την 1η φορά θα δυσκολευτεί την 10η θα την ξέρει απέξω.
- Τέλος, δραστηριότητες υπάρχουν παντού! Ακόμα και στις οικιακές δουλειές. Αφήστε το παιδί να διπλώσει ρούχα, να μαζέψει το πιάτο του, να σκουπίσει με ένα σκουπάκι.
*Ακολουθήστε το @kids_lab.gr στο Instagram για πολλά χρήσιμα θέματα γύρω από τα παιδιά μας.
Διαβάστε περισσότερα άρθρα εδώ
Αυτό το περιεχόμενο χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές .
Το περιεχόμενο αυτού του blog αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της εταιρίας LITTLE HANDS BLW. Συνεπώς, ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ κάθε αναδημοσίευση, αντιγραφή ή τροποποίηση του χωρίς την έγγραφη συγκατάθεση της εταιρίας. Εάν ενδιαφέρεστε για το περιεχόμενο του blog, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας για να συζητήσουμε πως θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε.
