Καιρό τώρα τριγυρνούσε στο μυαλό μου η ιδέα να φτιάξω καλιτσούνια αλλά δεν το τολμούσα μέχρι τη στιγμή που αρχίσατε να το ζητάτε κι εσείς, σα να είχατε διαβάσει τη σκέψη μου. Και σα γνήσια κρητικιά δεν μπορούσα παρά να πειραματιστώ με αφορμή το Πάσχα αφού είναι πασχαλινά καλιτσούνια ή αλλιώς γνωστά ως λυχναράκια, είναι το κατ’ εξοχήν γλυκό της εποχής. και τα κατάφερα! Τα μικρά χεράκια ξετρελάθηκαν και θέλουν να τα τρώνε δύο δύο. Τα συγκεκριμένα καλιτσούνια είναι πολύ αρωματικά και γευστικά ενώ είναι χωρίς επεξεργασμένη ζάχαρη και με αλεύρι Ζην από δίκοκκο σιτάρι των Μύλων Αγίου Γεωργίου.
Η παράδοση του Πάσχα
Τα καλιτσούνια ή λυχναράκια, κάθε περιοχή είχε και τη δική της ονομασία, ετοιμάζονταν παραδοσιακά τη Μεγάλη Πέμπτη από τις νοικοκυρές. Σε κάθε γωνιά της Κρήτης μαζεύονταν στα σπίτια οι γυναίκες και έφτιαχαν παρέα καλτσούνια και πασχαλινά κουλουράκια για να προετοιμαστούν για τη Λαμπρή. Σε άλλα μέρη της Κρήτης ετοίμαζαν τα ανεβατά καλιτσούνια (με μαγιά) και σε άλλα τα κλασικά καλιτσούνια. Σε άλλες περιοχές βάζουν κανέλα στη γέμιση, σε άλλες πάνω στο αυγό. Σε άλλες βάζουν ανθόνερο, σε άλλες δυόσμο και σε άλλες τα κάνουν αλμυρά.
Λίγα λόγια για το αλεύρι από δίκοκκο σιτάρι
Το αλεύρι από δίκοκκο σιτάρι έχει υψηλή περιεκτικότητα σε εδώδιμες ίνες, αποτελεί πηγή φωσφόρου, βιταμινών Β1, Β3 και Β6 ενώ έχει χαμηλότερα επίπεδα γλουτένης συγκριτικά με το λευκό αλεύρι. Γι’ αυτό άτομα με ελαφριά δυσανεξία στη γλουτένη μπορούν να το καταναλώνουν, δεν ισχύει όμως το ίδιο με τα άτομα με κοιλιοκάκη τα οποία δεν μπορούν να το καταναλώσουν. Τέλος, το αλεύρι Ζην, ολικής άλεσης από δίκοκκο σιτάρι Μύλοι Αγίου Γεωργίου είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες αλλά και μία πολύ καλή πηγή πρωτεϊνών. Η συγκεκριμένη ποικιλία είναι από τα αρχαιότερα σιτάρια που η χρήση του ξεχάστηκε με τα χρόνια όμως ευτυχώς για εμάς πήρε ξανά τη θέση που του αρμόζει στη διατροφή μας. Συχνά θα το ακούσετε και ως αλεύρι Ζέας, όνομα το οποίο έλαβε από το λιμάνι Ζέας μέσω του οποίου διακινούνταν στην αρχαιότητα.
Τι θα χρειαστούμε
Για τη ζύμη
- Αλεύρι. Το αλεύρι Ζην, ολικής άλεσης από δίκοκκο σιτάρι Μύλοι Αγίου Γεωργίου κάνει τα καλιτσούνια μας ακόμα πιο θρεπτικά ενώ οικογενειακώς έχουμε έρθει στο εξής συμπέρασμα: όταν κάνουμε μία αγαπημένη συνταγή, όπως τα κουλουράκια λαδιού, με αλεύρι Ζην Μύλοι Αγίου Γεωργίου το αποτέλεσμα πάντα μας φαίνεται όχι μόνο πιο γευστικό αλλά και πιο γλυκό!
- Ελαιόλαδο. Παραδοσιακά τα καλιτσούνια γίνονται με ελαιόλαδο έτσι και στη δική μας συνταγή, γιατί υπάρχει κάτι καλύτερο;
- Αυγά. Προτιμάμε πάντα αυγά βιολογικά ή ελευθέρας βοσκής.
- Ζάχαρη καρύδας. Δεν έχω δοκιμάσει με κάποιο άλλο γλυκαντικό, όπως μέλι πχ, οπότε αν θέλετε να το αντικαταστήσετε θα πρέπει να βρείτε την αναλογία και θα ήθελα να με ενημερώσετε σχετικά.
- Γάλα. Πρόβειο γάλα είναι αυτό που έχουμε στο σπίτι μας, στο δικό σας τι έχετε; Αυτό να χρησιμοποιήσετε.
- Γιαούρτι. Χρησιμοποίησα πρόβειο γιαούρτι όπως πάντα ενώ εσείς μπορείτε να βάλετε όποιο θέλετε. Το γιαούρτι βοηθάει να γίνει και λίγο πιο αφράτο το ζυμάρι.
Για τη γέμιση
- Μυζήθρα. Γλυκιά, φρέσκια, μαλακή μυζήθρα Κρήτης είναι το απαραίτητο συστατικό για τα καλιτσούνια με αλεύρι από δίκοκκο σιτάρι. Θέλουμε η μυζήθρα μας να είναι 2-3 ημερών για να έχει κατεβάσει τα υγρά της και ιδανικά την έχουμε αφήσει στο ψυγείο σε σουρωτήρι με μια πετσετούλα από κάτω. Αν η μυζήθρα είναι πολύ υγρή τα καλιτσούνια θα ανοίξουν. Αν η μυζήθρα μας είναι φρέσκια ή έχει υγρά θα προσθέσουμε ένα ασπράδι αυγού ή και παραπάνω, αναλόγως.
- Κανέλα. Την κανέλα αν θέλουμε μπορούμε να την προσθέσουμε αντί για μέσα στη γέμιση μετά την επάλειψη με το αυγό.
- Γλυκαντικό. Τα έχω φτιάξει και με σιρόπι σφενδάμου αλλά και με μέλι οπότε μπορείτε να επιλέξετε ότι από τα δυο σας αρέσει πολύ ή εκείνο που καλύπτει τις διατροφικές σας συνήθειες. Η ποσότητα που σας δίνω είναι σαφώς λιγότερη από εκείνη της παραδοσιακής συνταγής αυτό που προτείνω είναι αν θέλετε να μοιραστείτε τα πασχαλινά καλιτσούνια με τα μικρά σας να διατηρήσετε αυτή την ποσότητα και εφόσον το επιθυμείτε να σερβίρετε τα δικά σας με λίγο μέλι. Αν τώρα δεν έχετε παιδιά ή τα παιδιά σας είναι μεγαλύτερα ή απλώς οικογενειακώς έχετε συνηθίσει σε πιο γλυκές γεύσεις τότε προσαρμόστε την ποσότητα στα γούστα σας.
- Ανθόνερο. Δίνει αυτό το κάτι παραπάνω στα καλιτσούνια μας. Μπορείτε ωστόσο να το παραλείψετε αν θέλετε.
Tips
- Η συνταγή βγάζει 35-40 καλιτσούνια.
- Αν έχετε σκοπό να τα φτιάξετε με τα μικρά σας να σας πω ότι τα μικρά χεράκια κουράστηκαν καθώς θέλουν πολύ ώρα προετοιμασία. Δεν είναι τυχαίο ότι οι γυναίκες παλιότερα μαζεύονταν σε ένα σπίτι για να τα φτιάξουν παρέα.
- Προσαρμόστε τη γλύκα στα γούστα σας, για τα δικά μας είναι όσο γλυκά πρέπει με μία αποδεκτή ποσότητα γλυκαντικής ύλης για τα μικρά χεράκια που έχουν ξετρελαθεί.
- Προσέξτε το κλείσιμο τους, θα πρέπει να τα κλείνετε καλά για να μην ανοίξουν.
- Μην επιχειρήσετε να ανοίξετε όλη τη ζύμη μαζί γιατί θα σπάσει. Θα χρειαστεί να το ανοίξετε σε 4-5 φορές.
- Τα λεμονόφυλλα χρησιμοποιούνται για να δώσουν το υπέροχο άρωμα τους. Μόλις βγάλετε τα καλιτσούνια από το φούρνο, ζεστά ακόμα, ακουμπήστε τα πάνω στα λεμονόφυλλα τα οποία πρέπει πρώτα να πλύνετε και να σκουπίσετε.
Δείτε ακόμα:
- Αφράτα πασχαλινά pancakes με άρωμα τσουρέκι
- Νηστίσιμα πασχαλινά και αφράτα muffins καρότου
- Pizza ολικής ουράνιο τόξο
Σε μία μεγάλη λεκάνη βάζουμε το ελαιόλαδο με τη ζάχαρη καρύδας και ανακατεύουμε.
Προσθέτουμε το γάλα, το γιαούρτι και τα αυγά και ανακατεύουμε ξανά.
Ανακατεύουμε το μπέικιν με το αλεύρι.
Προσθέτουμε στο μείγμα το αλεύρι σιγά σιγά ανακατεύοντας με το χέρι μας μέχρι να ενωθούν καλά τα υλικά και να έχουμε μία ζύμη που δεν κολλάει στα χέρια μας.
Αφήνουμε στην άκρη τη ζύμη να ξεκουραστεί για τουλάχιστον μισή ώρα.
Αρχικά θα πρέπει να έχουμε μυζήθρα 2-3 ημερών την οποία θα πρέπει να έχουμε αφήσει στο ψυγείο να βγάλει τα υγρά της. Αν δεν έχουμε σουρώσει τη μυζήθρα θα πρέπει να προσθέσουμε αυγό στο μείγμα της γέμισης.
Σε ένα μεγάλο μπολ βάζουμε τη μυζήθρα και την πολτοποιούμε με το εργαλείο για τον πουρέ ή με ένα πιρούνι.
Βάζουμε στη μυζήθρα το ανθόνερο, την κανέλα, το μέλι ή το σιρόπι σφενδάμου και ανακατεύουμε καλά.
Αφού έχει ξεκουραστεί η ζύμη μας ξεκινάμε να ανοίξουμε τα φυλλαράκια μας.
Σε 2 μεγάλα ταψιά απλώνουμε αντικολλητικό χαρτί και προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180 βαθμούς στις αντιστάσεις.
Σε μία ελαφρώς αλευρωμένη επιφάνεια παίρνουμε ένα κομμάτι από τη ζύμη, πασπαλίζουμε με ελάχιστο αλεύρι από πάνω και ανοίγουμε το φύλλο με τον πλάστη σε πάχος 3-5 χιλιοστά ή πιο παχιά αν μας αρέσουν, όμως σε καμία περίπτωση πιο λεπτό.
Με ένα κουπατ, ένα ποτήρι ή ένα πιατάκι του καφέ κόβουμε στρογγυλά τα φύλλα μας σε διάμετρο 10 εκ. περίπου.
Με ένα κουταλάκι του γλυκού μεταφέρουμε 2 κουταλιές γέμιση και την απλώνουμε ομοιόμορφα χωρίς αφήνοντας όμως περιθώριο στις άκρες.
Παίρνουμε το ζυμαράκι στο χέρι μας (ή το αφήνουμε εκεί αν μας βολεύει για να το κλείσουμε με μία οδοντογλυφίδα) και κλείνουμε προσεκτικά τσιμπώντας με τα δάχτυλα μας δίνοντας το χαρακτηριστικό σχήμα.
Μεταφέρουμε το καλιτσούνι στο ταψί και συνεχίζουμε τη διαδικασία με το υπόλοιπο ζυμάρι.
Αλείφουμε με το μείγμα με το αυγό τη μυζήθρα και ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο για 30-40 λεπτά.
Όταν είναι έτοιμα πασπαλίζουμε με την κανέλα και το σουσάμι.
Συστατικά
Οδηγίες
Σε μία μεγάλη λεκάνη βάζουμε το ελαιόλαδο με τη ζάχαρη καρύδας και ανακατεύουμε.
Προσθέτουμε το γάλα, το γιαούρτι και τα αυγά και ανακατεύουμε ξανά.
Ανακατεύουμε το μπέικιν με το αλεύρι.
Προσθέτουμε στο μείγμα το αλεύρι σιγά σιγά ανακατεύοντας με το χέρι μας μέχρι να ενωθούν καλά τα υλικά και να έχουμε μία ζύμη που δεν κολλάει στα χέρια μας.
Αφήνουμε στην άκρη τη ζύμη να ξεκουραστεί για τουλάχιστον μισή ώρα.
Αρχικά θα πρέπει να έχουμε μυζήθρα 2-3 ημερών την οποία θα πρέπει να έχουμε αφήσει στο ψυγείο να βγάλει τα υγρά της. Αν δεν έχουμε σουρώσει τη μυζήθρα θα πρέπει να προσθέσουμε αυγό στο μείγμα της γέμισης.
Σε ένα μεγάλο μπολ βάζουμε τη μυζήθρα και την πολτοποιούμε με το εργαλείο για τον πουρέ ή με ένα πιρούνι.
Βάζουμε στη μυζήθρα το ανθόνερο, την κανέλα, το μέλι ή το σιρόπι σφενδάμου και ανακατεύουμε καλά.
Αφού έχει ξεκουραστεί η ζύμη μας ξεκινάμε να ανοίξουμε τα φυλλαράκια μας.
Σε 2 μεγάλα ταψιά απλώνουμε αντικολλητικό χαρτί και προθερμαίνουμε το φούρνο στους 180 βαθμούς στις αντιστάσεις.
Σε μία ελαφρώς αλευρωμένη επιφάνεια παίρνουμε ένα κομμάτι από τη ζύμη, πασπαλίζουμε με ελάχιστο αλεύρι από πάνω και ανοίγουμε το φύλλο με τον πλάστη σε πάχος 3-5 χιλιοστά ή πιο παχιά αν μας αρέσουν, όμως σε καμία περίπτωση πιο λεπτό.
Με ένα κουπατ, ένα ποτήρι ή ένα πιατάκι του καφέ κόβουμε στρογγυλά τα φύλλα μας σε διάμετρο 10 εκ. περίπου.
Με ένα κουταλάκι του γλυκού μεταφέρουμε 2 κουταλιές γέμιση και την απλώνουμε ομοιόμορφα χωρίς αφήνοντας όμως περιθώριο στις άκρες.
Παίρνουμε το ζυμαράκι στο χέρι μας (ή το αφήνουμε εκεί αν μας βολεύει για να το κλείσουμε με μία οδοντογλυφίδα) και κλείνουμε προσεκτικά τσιμπώντας με τα δάχτυλα μας δίνοντας το χαρακτηριστικό σχήμα.
Μεταφέρουμε το καλιτσούνι στο ταψί και συνεχίζουμε τη διαδικασία με το υπόλοιπο ζυμάρι.
Αλείφουμε με το μείγμα με το αυγό τη μυζήθρα και ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο για 30-40 λεπτά.
Όταν είναι έτοιμα πασπαλίζουμε με την κανέλα και το σουσάμι.
Notes
Αυτό το περιεχόμενο χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές .
Το περιεχόμενο αυτού του blog αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της εταιρίας LITTLE HANDS BLW. Συνεπώς, ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ κάθε αναδημοσίευση, αντιγραφή ή τροποποίηση του χωρίς την έγγραφη συγκατάθεση της εταιρίας. Εάν ενδιαφέρεστε για το περιεχόμενο του blog, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας για να συζητήσουμε πως θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε.
