Και αφού είδαμε σε προηγούμενο άρθρο τους λόγους για του οποίους μπορεί να μην τρώει ένα μωρό, ας ξεκαθαρίσουμε τη γίνεται στη νηπιακή και προσχολική ηλικία.
Όπως ήδη μπορεί να γνωρίζετε, πολλά από τα παιδιά αυτής της ηλικίας θα εμφανίσουν παραξενιές, επιλεκτική διατροφή ή και μειωμένη όρεξη. Ας τα δούμε όμως πιο αναλυτικά.
Μικρή ποσότητα κατανάλωσης τροφής
Ένα παιδί μπορεί ως μωρό να κατανάλωνε αρκετά μεγάλες ποσότητες φαγητού, αλλά να μειώθηκαν στο ελάχιστο μετά τους 12-18 μήνες. Σίγουρα είναι κάτι που μπορεί να ανησυχήσει κάθε γονιό, παρ’ όλα αυτά είναι φυσιολογικό αν λάβουμε υπόψιν το ρυθμό ανάπτυξης. Μέχρι και τα πρώτα γενέθλια το βάρος συνήθως τριπλασιάζεται, ενώ μετά το πέρας αυτών, η ανάπτυξη κυμαίνεται στα +2-3 κιλά τον χρόνο. Ο μειωμένος ρυθμός ανάπτυξης επομένως έχει αντίκτυπο και στην όρεξη του παιδιού μας.
Συνήθειες που μπορεί να σχετίζονται με μειωμένη όρεξη αποτελούν η υπερβολική ποσότητα κατανάλωσης γάλακτος και τα πολλά ενδιάμεσα σνακ μεταξύ των γευμάτων, παράγοντες που συμβάλουν στην ημερήσια θερμιδική πρόσληψη χωρίς να τους υπολογίζουμε πολλές φορές. Σε γενικές γραμμές, η κατανάλωση γάλακτος δεν θέλουμε να υπερβαίνει τα δύο ποτήρια ανά ημέρα, κάτι που αντιστοιχεί σε κάλυψη των 25% των ημερήσιων θερμίδων για τις ηλικίες 1-2 ετών. Επίσης, ο αριθμός των γευμάτων θα πρέπει να προσαρμόζεται στο παιδί, καθώς δεν υπάρχουν αυστηροί κανόνες. Από τους 12 μήνες και μετά θέλουμε να γίνονται σίγουρα 3 κύρια γεύματα, αλλά ο αριθμός των σνακ μπορεί να ποικίλει από 1 μέχρι και 3. Έτσι, για το παιδί που θέλει να τσιμπολογάει πολλές φορές μέσα στην ημέρα, θα πρέπει να καθιερώσουμε ένα σταθερό πρόγραμμα γευμάτων και να επιμείνουμε σε αυτό.
Επιλεκτική διατροφή ή άρνηση συγκεκριμένων τροφών
Πολλοί από εσάς μπορεί να είχατε επίσης ένα μωρό που έτρωγε ότι κι αν του προσφέρατε και αργότερα να είδατε στροφή 180 μοιρών στις επιλογές του. Εδώ μπορεί να οφείλονται πολλοί παράγοντες, αλλά σε γενικές γραμμές είναι κάτι φυσιολογικό και παροδικό.
Οι κύριοι λόγοι που οδηγούν σε αυτή τη συμπεριφορά είναι ότι:
- προσπαθεί να τεστάρει τις αντοχές σας και την αυτονομία του, άλλωστε η πιο συχνή λέξη που λέει είναι το όχι
- έχει νεοφοβία, άλλο ένα φυσιολογικό χαρακτηριστικό των παιδιών αυτής της ηλικίας που θεωρείται ότι τα προστατεύει από την κατανάλωση επικίνδυνων τροφών (π.χ. δηλητηριώδη φυτά)
- έχει άσχημη εμπειρία στο φαγητό λόγω αλλεργίας (παρατεταμένοι έμετοι οδηγούν σε αρνητική σχέση με το φαγητό και όχι μόνο με το υπεύθυνο τρόφιμο)
- παρέμεινε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε αλεσμένες τροφές, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερο διατροφικό περιορισμό τροφίμων, λόγω μειωμένης ποικιλίας σε είδη και υφές τροφίμων
Σε αυτούς έρχονται να προστεθούν και παράγοντες που είδαμε και στο άρθρο για τη βρεφική ηλικία (περιβάλλον με πολλά ερεθίσματα, αδιαθεσία, δυσκοιλιότητα κ.α.)
Πιο συγκεκριμένα, η διαχείριση μιας τέτοιας κατάστασης περιλαμβάνει το να:
- Συνεχίσετε να προσφέρετε κανονικά τα φαγητά, ακόμα και αυτά που αρνείται να καταναλώσει. Με το να αποκλείσετε συγκεκριμένα τρόφιμα θα οδηγήσει σε μεγαλύτερο περιορισμό τους και θα μειώσει ακόμα περισσότερο την ποικιλία.
- Προσφέρετε ποικιλία τροφών και υφών μέσω επαναλαμβανόμενης έκθεσης. Η έκθεση δεν αφορά μόνο δοκιμή του τροφίμου. Ξεκινήστε από την οπτική έκθεση ή το αισθητηριακό παιχνίδι και μάλιστα εκτός γεύματος. Αυτό μπορεί να γίνει στο μανάβικο, διαβάζοντας ένα βιβλίο με φρούτα και λαχανικά, παίζοντας με όσπρια και μακαρόνια και ενασχόληση με την κουζίνα και τη μαγειρική. Με αυτό τον τρόπο το παιδί εξοικειώνεται με τις τροφές κάτι που τις καθιστά λιγότερο «τρομακτικές» στα μάτια του, αυξάνοντας ταυτόχρονα τις πιθανότητες για να θέλει να τις δοκιμάσει.
- Γίνετε το πρότυπο. Αντί να δίνετε σημασία και να αγχώνεστε για το πόσο και τι τρώει, επικεντρωθείτε στο δικό σας πιάτο, και δείξτε με τις εκφράσεις σας πως απολαμβάνετε το φαγητό σας. Στην προσχολική ηλικία οι διατροφικές συνήθειες του γονέα έχουν μεγάλο αντίκτυπο στη διατροφή του παιδιού.
- Διατηρήσετε τα γεύματα ως μια ευχάριστη και ΜΗ σημαντική διαδικασία. Μη δίνετε αξία στο πως τρώει, το αν τρώει δεν είναι κάτι που το καθιστά καλό παιδί. Δημιουργήστε ένα ευχάριστο περιβάλλον χωρίς εντάσεις, πίεση και άγχος. Είναι υποχρέωσή σας να προσφέρετε τις τροφές στο πιάτο και μέχρι εκεί. Το παιδί θα αποφασίσει πόσο και τι θα φάει.
- Μην προσφέρετε εναλλακτικές. Γνωρίζοντας ότι θα φάει πάντα τα αγαπημένα του φαγητά (και είναι κάτι που θα σας προσφέρει προσωρινή ευχαρίστηση, αποφεύγοντας τη γκρίνια), είναι μία τακτική που μακροπρόθεσμα δεν βοηθάει την κατάσταση. Επομένως, δώστε το γεύμα που έχετε ετοιμάσει,συμπεριλαμβάνοντας στο πιάτο του παιδιού κάτι που ξέρετε ότι θα καταναλώσει (π.χ. ένα αγαπημένο φρούτο).
- Μην χρησιμοποιείτε τη «δωροδοκία» προκειμένου να φάει τις τροφές που θέλετε. Ειδικά η ανταμοιβή με ένα ιδιαίτερα αρεστό τρόφιμο (συνήθως γλυκό), μπορεί να φανεί αρχικά ότι έχει κάποιο αποτέλεσμα, αλλά με αυτόν τον τρόπο θα εξυψώσει την αξία της τροφής-δώρο και θα περιορίσει ακόμα παραπάνω το διαιτολόγιο του παιδιού σε βάθος χρόνου.
- Διατηρήσετε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα σνακ και γευμάτων. Το παιδί νιώθει μεγαλύτερη ασφάλεια όταν ξέρει τι να περιμένει. Επιπρόσθετα, σταθερά διαστήματα μεταξύ των γευμάτων θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη όρεξη για κατανάλωση του γεύματος.
- Συνειδητοποιήσετε ότι η όρεξη των νηπίων ποικίλει σε μεγάλο βαθμό από μέρα σε μέρα ή από βδομάδα σε βδομάδα, όπως και οι προτιμήσεις τους για συγκεκριμένες τροφές. Κάποιες φορές λοιπόν θα δείξει μεγαλύτερη προθυμία για φαγητό και κάποιες όχι, είναι σημαντικό να το καταλάβουμε αυτό. Άλλωστε είναι ένα στοιχείο που υπάρχει και σε εμάς τους ενήλικες και μπορεί να οφείλεται σε πάρα πολλούς λόγους.
- Μειώσετε το δικό σας άγχος αξιολογώντας την εβδομαδιαία κατανάλωση τροφών και όχι την ημερήσια ή το κάθε γεύμα. Δεν γίνεται όλα τα γεύματα και οι ημέρες να είναι τέλειες.
- Μην γεμίζετε το πιάτο με φαγητό. Κάποια παιδιά μπορεί να τα «τρομάζει» μια μεγάλη ποσότητα φαγητού. Ξεκινήστε προσφέροντας μικρές ποσότητες γεύματος και προσθέτετε μόνο όταν ζητήσει κι άλλο.
- Είστε συνεπείς και επίμονοι. Το να αλλάζετε τακτική στη συμπεριφορά σας απέναντι στο φαγητό μπορεί να μπερδέψει ακόμα παραπάνω το παιδί σας.
Συμπερασματικά, είναι απόλυτα κατανοητή η ανησυχία σας για ένα παιδί που αποκλείει τροφές από το διαιτολόγιο του και προσλαμβάνει περιορισμένη ποικιλία, αλλά κατά βάση αποτελεί μια φυσιολογική συμπεριφορά. Να θυμάστε ότι ο δικός σας ρόλος απαιτεί να είστε ένα πρότυπο υγιεινών διατροφικών συνηθειών, προσφέροντας πάντα ποικιλία τροφών, υποστηρικτικοί, με χαλαρή διάθεση και ακολουθώντας συγκεκριμένη πρακτική. Η διαδικασία για να έχετε ένα παιδί με επαρκή διατροφή μπορεί να διαρκέσει από εβδομάδες, μήνες μέχρι και χρόνια.
Βιβλιογραφία
- DeCosta P. et al. (2017), Changing children’s eating behaviour – A review of experimental research, Appetite, 113: 327-357
- Emmett P. M., Hays N. P. & Taylor C. M. (2018), Antecedents of picky eating behaviour in young children, Appetite, 130: 163 – 173
- Green R. J. et al (2015), How to improve eating behaviour during early childhood, PGHN, 18(1)
- Leung A. Marchand V. & Sauve R. S. (2012), The “picky eater”: The toddler or preschooler who does not eat, Paediatric Child Health, 17(8): 455-457
- Scaglioni S. et al. (2018), Factors influencing children’s eating behaviours, Nutrients, 10:706
- Walton K. et al. (2017), Time to re-think picky eating?: A relational approach to understanding picky eating, International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 14(62)
Αυτό το περιεχόμενο χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές .
Το περιεχόμενο αυτού του blog αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της εταιρίας LITTLE HANDS BLW. Συνεπώς, ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ κάθε αναδημοσίευση, αντιγραφή ή τροποποίηση του χωρίς την έγγραφη συγκατάθεση της εταιρίας. Εάν ενδιαφέρεστε για το περιεχόμενο του blog, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας για να συζητήσουμε πως θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε.
