Baby-Led Weaning

Τι είναι το Baby-led Weaning;

Το Baby-led Weaning (BLW για συντομία), στα ελληνικά μεταφράζεται ως απογαλακτισμός καθοδηγούμενος από το παιδί. Πρόκειται ουσιαστικά ως εναλλακτικός τρόπος εισαγωγής στις στερεές τροφές, όταν το μωρό κλείσει τους 6 μήνες ή όταν είναι αναπτυξιακά έτοιμο. Είναι μία  σχετικά καινούργια μέθοδος διατροφής του βρέφους, που έκανε την πρώτη της εμφάνιση στην Αγγλία, τον Καναδά και τη Νέα Ζηλανδία, αλλά κερδίζει συνεχώς έδαφος σε παγκόσμια κλίμακα. Σε τι υπερτερεί σε σχέση με την κλασική μέθοδο σίτισης; Τι λένε οι οργανισμοί υγείας και ποιοι είναι οι συνηθισμένοι προβληματισμοί των γονιών; Είναι μερικά από τα θέματα που θα αναλυθούν παρακάτω.

Σε τι διαφέρει από τον παραδοσιακό τρόπο σίτισης;

Η εικόνα ενός μωρού που τρέφεται με κουτάλι από τη μαμά του είναι σε όλους μας γνωστή. Η σίτιση με αλεσμένη τροφή ή με κρέμες του εμπορίου αποτελούν το συνήθη ή παραδοσιακό τρόπο σίτισης τους βρέφους. Με τη μέθοδο BLW, η σίτιση είναι εντελώς διαφορετική. Το μωρό κάθεται και η μαμά προσφέρει στο δίσκο ή σε πιάτο, όχι αλεσμένη τροφή, αλλά κομμάτια ώστε το βρέφος να τρέφεται μόνο του. Τα κομμάτια αυτά είναι σε τέτοια μορφή που να διευκολύνει το βρέφος να τα κρατήσει με την παλάμη του (λεπτά μπαστουνάκια) και με τέτοια υφή (μαλακά που να λιώνουν στο στόμα), ώστε να αποφεύγεται ο κίνδυνος πνιγμονής.

Πλεονεκτήματα της μεθόδου

Μαμάδες που έχουν ασχοληθεί και έχουν ψάξει αυτή τη μέθοδο, είναι συνήθως μαμάδες που θηλάζουν το μωρό τους, καθώς ο θηλασμός εξυπηρετεί τη βασική προϋπόθεση του BLW: το μωρό κρατάει τα «ηνία» στη διατροφή του, δηλαδή αποφασίζει μόνο του πόσο και εάν θα φάει. Κι αν αυτό είναι κάτι που τρομοκρατεί τους περισσότερους γονείς, για το πως δηλαδή θα καταφέρει να πάρει βάρος ένα μωρό που τρέφεται με αυτόν τον τρόπο, έρευνες δείχνουν ότι όχι μόνο δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, αλλά από την άλλη υπάρχουν ενδείξεις ότι βοηθάει στην πρόληψη της παχυσαρκίας, που αποτελεί πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα στις δυτικές κοινωνίες.

Ένα ακόμα πλεονέκτημα της μεθόδου είναι ότι δεν χρειάζεται επιπλέον χρόνος για την προετοιμασία του βρεφικού γεύματος, αφού μπορούν να σιτιστούν από το φαγητό της οικογένειας, φροντίζοντας πάντα να έχει την κατάλληλη σύσταση και να μην έχει γίνει προσθήκη αλατιού. Αυτό βέβαια είναι κάτι που εξυπηρετεί μία ακόμα παράμετρο: εκθέτουμε το μωρό σε τρόφιμα στην κανονική τους μορφή, για παράδειγμα τους προσφέρουμε μπρόκολο και γνωρίζουν πως μοιάζει και τι γεύση έχει, σε αντίθεση με το να προσφέρουμε έναν πολτό με διάφορα λαχανικά. Επομένως, ίσως αποτελεί τεχνική που να ενισχύει την πρόσληψη μεγαλύτερης ποικιλίας τροφών αργότερα στη νηπιακή ηλικία, «δύσκολη» ηλικία για εισαγωγή νέων τροφίμων.
Άλλα πιθανά οφέλη της μεθόδου αυτής είναι το μειωμένο άγχος που εκφράζουν οι μητέρες για την κατανάλωση φαγητού και ότι δίνεται η δυνατότητα στο βρέφος να εξασκήσει τη συνεργασία χεριού-ματιού.

Συχνοί προβληματισμοί

Ο πιο συχνός παράγοντας που αποτρέπει τους γονείς από το να χρησιμοποιήσουν τη μέθοδο BLW, είναι αυτός της πνιγμονής. Η δικαιολογία ότι «το βρέφος δεν διαθέτει δόντια στο ξεκίνημα των στερεών, επομένως είναι αδύνατον να του δώσουμε τροφή σε κομμάτια γιατί θα πνιγεί» είναι μύθος, καθώς το μωρό έχει πολύ δυνατά ούλα που είναι ικανά να μασήσουν μαλακές τροφές με μεγάλη επιτυχία. Στη μελέτη BLISS, τα αποτελέσματα δείχνουν ξεκάθαρα ότι όταν οι γονείς εκπαιδεύονται να δίνουν κατάλληλες τροφές, δεν υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος πνιγμονής σε σχέση με την παραδοσιακή μέθοδο. Βοηθητικό σε αυτήν την περίπτωση είναι ο γονιός να έχει παρακολουθήσει μαθήματα πρώτων βοηθειών, γιατί θα τον εξοπλίσουν με αυτοπεποίθηση, καθώς και να μάθουν να ξεχωρίζουν την πνιγμονή από το αντανακλαστικό του εμέτου (gagging), καθώς το δεύτερο είναι κάτι κάτι φυσιολογικό. Επιπροσθέτως, η μέθοδος BLW δεν οδηγεί σε λιποβαρή μωρά ούτε σε αναιμία, εφόσον και πάλι οι γονείς έχουν εκπαιδευτεί να προσφέρουν κατάλληλες τροφές.

Προϋποθέσεις εφαρμογής

Πρέπει να τηρούνται κάποιες βασικές προϋποθέσεις ώστε με την εφαρμογή της μεθόδου να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος πνιγμονής αλλά και να αποφεύγονται άλλες ανεπιθύμητες καταστάσεις, όπως η έλλειψη σιδήρου και η στασιμότητα βάρους ή η υπερβολική κατανάλωση αλατιού και ζάχαρης.

Αρχικά, θα πρέπει το βρέφος να είναι αναπτυξιακά έτοιμο για να δεχθεί τις στερεές τροφές, κάτι που συμβαίνει γύρω στους 6 μήνες. Ακόμα, θα πρέπει να διαθέτουμε ένα οποιοδήποτε καρεκλάκι φαγητού με ίσια πλάτη και υποπόδιο, έτσι ώστε να στηρίζει κατάλληλα την σπονδυλική στήλη και το κεφάλι σε όρθια θέση. 

Ακόμα, ένα χρήσιμο εργαλείο για τους γονείς αποτελεί η εκπαίδευση γύρω από τα θρεπτικά συστατικά των τροφών, καθώς θα τους βοηθήσει να σχεδιάζουν θρεπτικά γεύματα, πλούσια σε σίδηρο και λιπαρά, αλλά ταυτόχρονα χαμηλά σε νάτριο και ζάχαρη.

Τι λένε οι οργανισμοί υγείας

Οι επίσημες συστάσεις των οργανισμών υγείας για την εισαγωγή των στερεών τροφών αναφέρουν ως κατάλληλη μέθοδο αυτήν της χορήγησης αλεσμένων τροφών, με εξαίρεση την Εθνική Υπηρεσία Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (NHS) που αναφέρει και τις δύο μεθόδους. Ωστόσο, τόσο η Αμερικάνικη Παιδιατρική Εταιρία (AAP) όσο και η Ευρωπαϊκή Εταιρία Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας, Ηπατολογίας και Διατροφής (ESPGHAN), αναφέρουν ότι μπορούν να δοθούν και κομμάτια τροφών (finger food) αν και απαιτούνται και άλλες μελέτες για να συμπεριλάβουν αυτή τη μέθοδο στις επίσημες συστάσεις. Αυτό δεν είναι κάτι που θα πρέπει να αποτρέπει τους γονείς από το να δοκιμάσουν την προσέγγιση BLW, καθώς ενδέχεται σύντομα οι οδηγίες να αλλάξουν κι ας μην ξεχνάμε ότι η σίτιση του βρέφους δεν αποτελεί κάποια ιατρική οδηγία που να απαιτεί συγκεκριμένη αντιμετώπιση, αλλά μια φυσιολογική διαδικασία που ενέχεται διαφοροποίησης ανάλογα με το βρέφος που έχουμε να σιτίσουμε. 

Ανεξαρτήτως τρόπου έναρξης των στερεών τροφών, οι γονείς πρέπει να θυμούνται ότι οι διαφορές μεταξύ των δύο μεθόδων αφορούν μόνο τους πρώτους 2-3 μήνες εισαγωγής τροφής, και στη συνέχεια δεν υπάρχει καμία απολύτως διαφορά στον τρόπο με τον οποίο ξεκινήσαμε, καθώς όλοι οι παιδιατρικοί οργανισμοί υγείας συμφωνούν ότι γύρω στους 9 με 10 μήνες του βρέφους θα πρέπει αυτό να ενθαρρύνεται να σιτίζεται μόνο του με μικρά κομματάκια τροφής και όχι με πολτούς.

Συμπεράσματα

Η εισαγωγή στερεών τροφών με τη μέθοδο BLW αποτελεί εναλλακτικό τρόπο χορήγησης τροφών στο βρέφος, αντί του παραδοσιακού τρόπου. Η βιβλιογραφία μέχρι στιγμής δίνει θετικά αποτελέσματα από την χρήση της, καθώς υπάρχουν ενδείξεις ότι προσφέρει αρκετά πλεονεκτήματα, αλλά απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να τις υποστηρίξει ή για να κριθεί ως καταλληλότερη από την παραδοσιακή μέθοδο. Άλλωστε, μέχρι στιγμής, κύριος παράγοντας για την επιλογή της μεθόδου BLW δεν είναι η αποδεδειγμένη ανωτερότητά της, αλλά η προθυμία του γονιού να δοκιμάσει αυτήν τη μέθοδο, ενώ ακολουθεί το βρέφος που δεν επιθυμεί τη σίτιση με το κουτάλι. Αν θέλετε λοιπόν κι εσείς να υιοθετήσετε αυτόν τον τρόπο σίτισης για το μωρό σας, δεν έχετε παρά να ενημερωθείτε και να «εξοπλιστείτε» με τις απαραίτητες διατροφικές πληροφορίες και μετά από αυτό δεν έχετε να φοβηθείτε τίποτα.

Διαβάστε ακόμα: “Baby Led Weaning, η εμπειρία μας“

Βιβλιογραφία

• Fewtrell M. et al., (2017) Complementary Feeding: A Position Paper be the European Society for Paediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition (ESPGHAN) Committee on Nutrition, JPGN, 64:1(119-132)
• Erickson L.W. et al., (2018), Impact of a Modified Version of Baby-Led Weaning on Infant Food and Nutrient Intakes: The BLISS Randomized Controlled Trial, Nutrients, 10:740
• Brown A., Jones W.S. & Rowan H., (2017), Baby-Led Weaning: The Evidence to Date, Curr Nutr Rep, 6(148-156)
• D’Auría E. et al., (2018), Baby-Led Weaning: what a systematic review of the literature adds on, Italian J of Paediatrics, 44:49
• Starting Solid Foods (2018), American Academy of Paediatrics (https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/feeding-nutrition/Pages/Starting-Solid-Foods.aspx)
• What to feed your baby, Start4Life, National Health Service
  https://www.nhs.uk/start4life/weaning/what-to-feed-your-baby/around-6-months/
• Infant and young child feeding: model chapter for textbooks for medical students and allied health professionals (2009), World Health Organization, Session 3: Complementary feeding (p. 19-28)

Το περιεχόμενο αυτού του blog αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της εταιρίας LITTLE HANDS BLW. Συνεπώς, ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ κάθε αναδημοσίευση, αντιγραφή ή τροποποίηση του χωρίς την έγγραφη συγκατάθεση της εταιρίας. Εάν ενδιαφέρεστε για το περιεχόμενο του blog, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας για να συζητήσουμε πως θα μπορούσαμε να συνεργαστούμε.